Co nowego na temat choroby Alzheimera przyniósł 2022 rok
W 2022 roku sporo czytaliśmy na temat postępów naukowych dotyczących lepszego poznania choroby Alzheimera, w tym leczenia jej. Nie zabrakło również miłej informacji związanej z opieką nad chorymi. Przypomnij sobie najważniejsze informacje – zebrałam je w kilka punktów.
Lekanemab
Nie myl z adukanumabem, o którym z neurologiem Janem Ilkowskim rozmawiałam w czerwcu 2021 (tutaj znajdziesz ten wywiad). Lekanemab to lek, który spowalnia tempo rozwoju choroby Alzheimera na jej wczesnym etapie. Badanie, w którym sprawdzano jego działanie, trwało 18 miesięcy i wzięło w nim udział 1795 uczestników w wieku od 50 do 90 lat z wczesną chorobą Alzheimera (z łagodnymi zaburzeniami funkcji poznawczych – MCI, ang. Mild Cognitive Impairment lub łagodnym otępieniem spowodowanym chorobą Alzheimera). 898 uczestnikom badania podano lekanemab, a 897 – placebo.
Wynik badania? Spowolnienie rozwoju choroby Alzheimera odnotowano u 27% uczestników. Artykuł na ten temat znajdziesz w “New England Journal of Medicine”. Aktualnie (przygotowuję ten wpis 5 stycznia) czekamy na decyzję Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) o przyspieszonym zatwierdzeniu lekanemabu. Jeśli do tego dojdzie, lekanemab może stać się drugim lekiem na alzheimera zatwierdzonym przez FDA w ciągu ostatnich 18 miesięcy.
Lekanemab daje bardzo duże nadzieje na lepsze i dłuższe życie z diagnozą, pod warunkiem, że dojdzie do niej na wczesnym etapie rozwoju alzheimera. Te wyniki są kolejnym argumentem za tym, by zwiększyć wysiłki na rzecz przeprowadzania szybkich i kompleksowych diagnoz! Dla pacjentów, aby zgłaszać się do specjalistów od razu po zaobserwowaniu niepokojących objawów. Dla opieki zdrowotnej, by takie zgłoszenia skutkowały szybką i odpowiednią diagnostyką.
Kolejne czynniki ryzyka choroby Alzheimera
Do znanych nam od lat czynników ryzyka choroby Alzheimera, takich jak zanieczyszczenia powietrza, palenie papierosów czy zaburzenia snu, doszły kolejne – wykazane badaniami przeprowadzonymi lub opublikowanymi w 2022 r. Oto kilka z nich:
- Spożywanie wysokoprzetworzonej żywności, czyli poddanej obróbce przemysłowej, zwykle zawierającej konserwanty i polepszacze smaku oraz oczywiście cukier (tutaj znajdziesz badanie na ten temat).
- Doświadczanie rasizmu, czyli dyskryminacji rasowej. Tutaj znajdziesz więcej informacji na ten temat. Warto również wiedzieć, że badania wykazały, iż czarnoskórzy Amerykanie są ok. dwa razy bardziej narażeni na chorobę Alzheimera lub rodzaje otępienia.
- Niedobór witaminy D – dotychczas nie potwierdzano związku przyczynowo-skutkowego między deficytem witaminy D a rozwojem choroby Alzheimera. Wyniki badań na ten temat były niejednoznaczne, a nawet kontrowersyjne. W książce “Choroba Alzheimera 1906-2021”, na s. 70-71, Agnieszka Gorzkowska pisze, że przyczyną tego może być “stosunkowo mała liczebność badanych grup, zróżnicowanie dawki czy różny wiek pacjentów (…)”. Autorzy badania z 2022 r. przyjrzeli się powiązaniu poziomów witaminy D z wzorcami obrazowania starzenia się mózgu. Ich analiza pokazała, że osobom z niedoborem witaminy mózg starzeje się szybciej.
Noszenie aparatu słuchowego zmniejsza ryzyko demencji
Związane z wiekiem ubytki słuchu dotykają ok. 1/3 osób powyżej 65. roku życia, natomiast spadek zdolności poznawczych jest o 30–40% szybszy u osób ze związaną z wiekiem utratą słuchu. Teraz badanie opublikowane w grudniu 2022 r. pokazało, że stosowanie urządzeń do odbudowy słuchu u osób z ubytkiem słuchu, wiązało się z 19% zmniejszeniem ryzyka długoterminowego pogorszenia funkcji poznawczych. Badania na ten temat mają być kontynuowane.
Autorka paneli pomagającym chorym na demencję – nagrodzona Queen Silvia Nursing Award
Dominika Rachwał, studentka pielęgniarstwa II stopnia, pracująca w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, zwyciężyła w polskiej edycji konkursu Queen Silvia Nursing Award. “Odkryj świat na nowo” to tytuł jej projektu, którego celem jest aktywizowanie pacjentów z demencją.
Pomysł p. Dominiki to panele polisensoryczne do montowania na łóżkach pacjentów w szpitalach. Projekt zakłada, że można je dostosować do szerokości łóżka, regulować pochyleniem tablicy, że zawierają wymienne moduły z różnymi fakturami i kolorami, a także takimi elementami, jak klawisze telefonu, sztućce, warzywa, owoce, kalendarz, liczby czy litery.
“Podczas studiów i w codziennej pracy spotykałam niejednokrotnie pacjentów z demencją. Zauważyłam, że często mają obniżony nastrój i deficyty w zakresie wykonywania codziennych czynności. Wprowadzenie paneli sensorycznych zarówno w ośrodkach opieki, jak i w szpitalach pomogłoby aktywizować chorych oraz stymulować wyuczone już czynności, jak np. korzystanie z telefonu za pomocą modułu z klawiszami telefonu” – opowiada laureatka, a ja jej ogromnie gratuluję i trzymam kciuki, by ten pomysł przełożył się na produkcje takich materiałów!
Zamknięcie Alzheimer-sklepu
2022 r. to także rok zamknięcia Alzheimer-sklepu. Stworzyłam go ponad 3 lata temu, by polscy opiekunowie mogli w jednym miejscu zaopatrywać się w materiały pomocne w codziennej opiece, a szczególnie w aktywizacji osób z chorobą Alzheimera. Niestety z kilku powodów musiałam go zamknąć. Jestem jednak pewna, że “gdy coś się kończy, co innego rozpoczyna” i również będzie to wiązać się ze wspieraniem opiekunów i chorych.
A Ty jak oceniasz 2022 rok? Która z powyższych wiadomości jest dla Ciebie najważniejsza lub najciekawsza? Napisz poniżej w komentarzu.
Przygotowując ten wpis, korzystałam z następujących źródeł:
